Diş çekimi, bir diş hekimi ya da ağız cerrahı tarafından sınırlı, umumi, damar yoluyla anestezi veyahut bir birleştirmeyle oranla süratli gerçekleştirilmiş olan bir ayakta tedavi izleği olarak yapılan, dişin kemikteki ucunu oluşturan ve onu yapının bir bölümüne bağlayan parçası denilen oyuğundan ameliyatla çıkarılmasıdır. Diş çekimi kolaysa hasta, sınırlı uyuşturma tesiri altındayken ağız içerisinde gözüken dişlerin çekiminde kullanılacak olan yöntemdir. İleri boyuttaki vakalarda doktorun tercihine bağlı olarak hasta bütünü ile uyutulabilir.
Diş Neden Çekilir?
Diş çekimi, erişkin insanlarda kimi hususlarda gerekebilmektedir. Çocukluk çağında süt dişlerinin yerine geçen erişkin dişlerinin yaşandığı sürece kullanılması ideal olsa dahi, birden çok sebepten dolayı diş çekimi gerekebilmektedir.
- Bu nedenler içerisinde en yaygın olanı dişlerin sarsıntı veya çürüme sebebiyle onarılamayacak düzeyde zarar görmüş olmasıdır.
- Bunun beraberinde diş hekimleri, bilhassa çeneye tam anlamı ile sığmayan çok sayıda dişin yer aldığı ortodonti tedavisi icap ettiren olaylarda ağız içerisinde ön hazırlık için diş çekimini uygun görebilmektedir.
- Yine benzer hususlarda diş etinin üstüne çıkmamış dişler veya 20’lik dişler için gömülmüş vaziyetteki diş çekimi müdahalesi gerçekleştirilebilmektedir.
- Şayet diş çürümesi ya da hasarı diş içinde bulunan sinirler ve kan damarlarından meydana gelen çekirdek olan diş pulpasına kadar sıçradıysa, ağızdaki parazitler buraya girerek iltihaba neden olabilmektedir.
- Bu genelde kök kanal tedavisiyle düzeltilebilmekte, fakat iltihap çok şiddetliyse ve antibiyotikler ya da kanal tedavisi yeterli gelmezse iltihabın sıçramasını engellemek için diş çekimi gerekebilmektedir.
Benzer bir hususta kimyasal tedavi ya da organ nakli için kullanılacak olan ilaçlar diğer bir tıbbi yan etkiden ötürü bağışıklık sistemi tehlike altında ise dişte iltihap tehlikesi dahi dişi çekmek için yeterli sebep olabilmektedir.
Diş Çekimi Öncesi
Diş çekimi izleğinin kendisi genelde çok güvenli bir tıbbi uygulama olmasına karşın, izlek sebebiyle dolaşım sistemine zararlı parazitlerin girmesine yol açabilir. Bununla birlikte diş eti dokusu da iltihap tehlikesi altındadır. Şayet diğer bir tıbbi sebepten dolayı ağır bir iltihap geliştirme tehlikesi yüksekse diş çekiminden önce ve sonra antibiyotik alımı gerekli olacaktır. Bu nedenle bir diş çekiminden evvel diş hekimiyle tam tıbbi geçmişin paylaşılması gerekmektedir. Düzenli kullanılacak olan ilaçlar ve alınacak olan takviyelerin beraberinde, hasara uğramış veya suni kalp kapakçığı, doğuştan kalp kusuru, bağışıklık sistemi bozukluğu, siroz, kalça protezi gibi suni eklemler, bakteriyel kalp kapakçığı iltihabı benzeri hususların muhakkak diş hekimine bildirilmesi gerekmektedir.
Diş Çekimi Nasıl Uygulanır?
Diş çekimi diş hekimleri ile cerrahi yapabilmek için hususi eğitim almış diş hekimleri olan ağız cerrahları diş çekimi yapabilmektedirler.
- Diş çekilmeden evvel diş hekimi hastaya dişin alınacağı bölümü uyuşturmak için bir sınırlı uyuşturma enjeksiyonu verecektir.
- Bazı vakalarda, özellikle gömülü yirmilik yaş dişi çekiminde diş hekimi daha kuvvetli bir genel anestezi kullanabilir. Bu genel anestezi ağrıyı önleyecek ve izlek boyunca bireyi uyutacaktır.
- Diş hekimi dişi saran diş eti ve kemik dokusunu kesecektir. Bunun akabinde forseps yardımıyla dişi kavrayacaktır ve dişi yerinde normalde sabit tutan çene kemiği ile bağlarından gevşetmek adına hafifçe ileri geri oynatacaktır. Kimi olgularda çekimi zor olan bir diş çok parçalanmış bir vaziyette çıkarılabilmektedir.
- Diş çekimi sonrası kanama doğal ve gereklidir. Çoğunlukla dişten geride kalan oyuntuda bir kan pıhtısı meydana gelmektedir.
- Diş hekimi, diş oyuntusuna gazlı bir bez yerleştirmekte ve kanamayı durdurmaya destek olması adına hastaya ısırmasını söylemektedir. Kimi hadiselerde diş hekimi çekim kısmındaki diş etinin köşelerinin düzgün kapanması için kendiliğinden gevşeyebilen birkaç dikiş atabilmektedir.
- Kimi zaman, soketteki kan pıhtısı gerginliğini kaybederek düşmekte ve oyuntudaki kemiği açığa çıkartmaktadır. Bu tehlikeli ve acı verici bir durumdur. Bu mikroplu (septik) soket ismi verilen olaya bunun yanı sıra kuru soket ismi de verilmektedir.
Düzelmenin başlaması adına kan pıhtısının vuku bulması lazım olduğundan, diş hekimi buna yardımcı olmak üzere antiseptik ya da antibiyotik ihtiva eden bir ağrı kesici macunu birkaç gün için sokete yerleştirebilmektedir.
Diş Çekimi Sonrası
Diş çekimi akabinde diş hekimi, hastayı iyileşmesi adına eve göndermektedir. İyileşme vetiresi genelde birkaç gün sürmektedir. Bu vetire dâhilinde hissedilebilecek herhangi bir rahatsızlığı en az seviyeye indirmek, iltihap riskini azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için atılabilecek bir kaç adım mevcuttur.
Evvela ağrı kesiciler muhakkak reçete edildiği şekilde kullanılmalıdır. Gerek kanamayı azaltmak, gerekse de diş soketinde bir pıhtı peyda olmasını sağlamak amacıyla diş hekimi tarafından yerleştirilen gazlı bezi tam üstünden sıkıca ama nazikçe ısırmak lazım gelmektedir. Gazlı bezleri, kanı iyice ve tamamen emmeden evvel değiştirmek gerekmektedir. Başka hususlarda gazlı bezi dişin çekilmesinin üç ila dört saat sonrasında orada tutmak icap etmektedir. Bölgede şişmeyi engellemek için diş çekimiişleminden hemen sonra etkilenen bölgeye bir buz torbası uygulamak yararlı olacaktır. Bu torbanın bir defada 10 dakika süresince uygulanması gerekmektedir.
Diş çekiminin sonrasında minimum 24 saat dinlenmek, sokette peyda olan mevcut pıhtıyı yerinden oynatmamak için bu bölgeyi su ile güçlü bir biçimde durulamaktan ya da tükürmekten kaçınmak ve sonraki birkaç gün boyunca gerçekleştirilecek olan faaliyetleri kısıtlamak gerekmektedir. 24 saatin ardındansa bir bardak ılık suyla yarım çay kaşığı tuz birbirine karıştırılarak ağız durulanabilmektedir.
Diş çekiminden sonra patates püresi, çorba, yoğurt, elma püresi ya da puding benzeri yiyeceklerin tüketilmesi ve diş çekilen kısım iyileştikçe yavaşça katı yiyeceklere geçilmesi gerekmektedir. İlk 24 saat süresince pipet kullanılmamalı ve iyileşmeyi hızlandırmak adına iyileşme süreci boyunca sigara içilmemelidir.
Yatarken başın yastıkla desteklenmesi ve yukarda tutulması gerekmektedir. Düz uzanmak kanama müddetini uzatabilmektedir.
Dişlerin ve dilin fırçalamasının beraberinde diş ipi kullanımı da, diş çekilen alandan uzak durarak devam ettirilmesi iktiza etmektedir. Bunu yapmak iltihabın önüne geçilmesine yardım edecektir. Diş çekimi sonrası ağrı, anestezinin tesirinin geçmesi ile birlikte hissedilebilmektedir ve bu durum çok normal karşılanmaktadır. Bir dişin çekilmesinin ardından bir gün boyunca hafif kanama ve şişlik beklenebilmektedir.
Bununla beraber, diş çekildikten sonra dört saatten fazla bir süre boyunca kanama yada şiddetli ağrı devam ediyor ise tekrar diş hekiminin aranması ve durumun bildirilmesi gerekmektedir.
Bunun beraberinde ateş ve titreme dâhil olmak üzere iltihap belirtileri, bulantı ya da kusma, etkilenen bölgeden kızarıklık, şişme ya da aşırı akıntı, öksürük, nefes darlığı ya da göğüs ağrısı şikâyeti olursa yine diş hekimine danışmak gerekli olmaktadır.
Diş Çekimi Sonrası İyileşme
Diş çekimi işlemini müteakip ilk iyileşme zamanı genelde bir ila iki hafta sürmektedir. Bu vetirede açılan oyuntu içerisinde yeni kemik ve diş eti dokusu büyümektedir. Bununla beraber, gidere, bir dişin (ya da dişlerin) noksan olması, kalan dişlerin değişmesine neden olabilmekte, ısırmayı etkileyebilmekte ve çiğnemeyi zorlaştırabilmektedir. Bu sebeple diş hekimi noksan dişi ya da dişleri implant, sabit köprü ya da takma dişle desteklemeyi tavsiye edebilmektedir.
